پایان نامه بررسی و امکان سنجی استقرار صنعت بازیافت کشتی در منطقه آزاد اروند
چکیده
ایران با بیش از 1800 کیلومتر مرز ساحلی در امتداد خلیج فارس و دریای عمان و مالکیت یکی از بزرگترین ناوگانهای کشتیرانی در منطقه پتانسیل بالایی برای برخورداری از جنبههای اقتصادی صنعت بازیافت کشتی دارا میباشد. بازیافت کشتی به فعالیتی اطلاق میشود که شامل قطعه قطعه ساختن کامل و یا جزئی کشتی به منظور پردازش و یا استفاده مجدد از اجزاء و مواد آن باشد، که سایر مراحل مربوط به آن مانند نگهداری و پردازش قطعات و مواد در محل را نیز در بر میگیرد. عمر سرویسدهی یک کشتی، به طور میانگین 25 تا 30 سال برآورد میشود که پس از آن، کشتی دیگر برای راهبری و ارائهی خدمات، ایمن نیست. 95% این کشتیهای غولپیکر از فولاد ساخته میشوند که در نتیجه اوراق کردن و بازیافت مواد تشکیل دهندهی آنها، کاملاً اقتصادی به نظر میرسند. لذا با توجه به جذابیتهای این صنعت جهت توسعه صنایع داخلی، افزایش بازده اشتغالزایی، تأمین منابع اولیه صنایع فولاد و همچنین اینکه کشتیهای فرسوده در حال حاضر جهت بازیافت به کشورهای دیگر روانه میشوند و ارز را از کشور خارج میکنند یا اینکه شناورهایی با تناژ پایین در یاردهای ساخت و تعمیر کشتی به صورت قاچاق بازیافت میشوند و هیچگونه توجهی به مسائل محیطزیستی نمیگردد، محقق سعی بر بررسی و امکانسنجی استقرار صنعت بازیافت کشتی در منطقه آزاد اروند دارد. روش طوفان مغزی، به عنوان اصلیترین ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت که شامل تیمی 15 نفره از مدیران ارشد سازمانهای مربوطه، حجم نمونه این پژوهش را تشکیل داده است. پس از طی چهار نشست با اعضای تیم طوفان مغزی و تجزیه و تحلیل دادهها با مدل AHP در نرمافزار Expert Choice 11 استنتاج گردید که مهمترین عوامل موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی عبارتند از؛ ایمنی و قوانین زیستمحیطی، اشتغالزایی، درآمد ملی، دسترسی و پسکرانه، تخصص نیروی انسانی و شناورسازی کشتیهای مغروق که از این بین معیار ایمنی و قوانین زیست محیطی با درجه اهمیت 496/0 به عنوان مهمترین معیار شناسایی گردید و نهایتاً مکان الف (ناحیه شمالی بندر خرمشهر، جنب شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی بندر خرمشهر) از بین سه مکان انتخاب شده با درجه اهمیت 552/0 به عنوان مطلوبترین مکان جهت استقرار صنعت بازیافت کشتی در منطقه آزاد اروند معرفی گردید.
کلمات کلیدی: بازیافت کشتی، آلودگی دریایی، توسعه اقتصادی،کنوانسیون هنگکنگ و بازل، اروند رود، منطقه آزاد اروند.
فهرست مطالب
فصل اول 1
1-1 مقدمه. 2
1-2 بیان مساله. 3
1-3 سابقه و ضرورت انجام تحقیق.. 6
1-4 اهداف تحقیق.. 8
1-4-1 هدف کلی.. 8
1-4-2 اهداف جزئی.. 8
1-5 سوالات تحقیق.. 8
1-6 فرضیههای تحقیق.. 8
1-7 مواد و روش انجام تحقیق.. 9
1-7-1 روش انجام تحقیق.. 9
1-7-2 روش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 9
1-8 جامعه آماری و تعداد نمونه. 9
1-9 روش تحلیل دادهها 10
1- 10 جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق.. 10
1-11 تعریف واژگان کلیدی.. 11
1-11-1 بازیافت کشتی.. 11
1-11-2 آلودگی دریایی.. 11
1-11-3 توسعه اقتصادی.. 11
1-11-4 کنوانسیونهای بازل و هنگکنگ… 11
1-11-5 اروندرود. 12
1-11-6 منطقه آزاد اروند. 12
فصل دوم 14
2-1 مقدمه. 15
2- 2 معرفی کنوانسیون بازل و هنگکنگ… 17
2- 2- 1 کنوانسیون بازل. 17
2-2-2 کنوانسیون هنگکنگ… 19
2-3 مطالعات داخلی.. 23
2-3-1 بررسی آماری صنعت بازیافت کشتی و لزوم احداث کارخانه بازیافت در کشور 23
2-3-2 صنعت بازیافت کشتی، واقعیت آینده 24
2-3-3 بررسی صنعت اوراق کشتی در ایران و جهان. 25
2-3-4 جذابیت فرصتهای صنعت اوراق کشتی در ایران. 25
2-3-5 بررسی تأثیر اسکراپ شناورها بر میزان آلودگی سواحل و محیطزیست دریا از دیدگاه کنوانسیونهای سازمان بینالمللی دریایی با مطالعه موردی سواحل خلیج فارس… 26
2-3-6 بررسی و تعیین عوامل موثر بر پیادهسازی صنعت اوراق کشتی در ایران و ارائه استراتژیهای مناسب به کمک مدل SWOT 27
2-3-7 مخاطرات زیست محیطى و انسانی.. 28
2-3-8 ملاحظات زیست محیطی مربوط به بازیافت شناورها و ضرورت مدیریت آن در ایران. 29
2-3-9 صنعت بازیافت کشتی موتور محرکه اقتصاد یا تهدید محیطزیست با تاکید بر قابلیتهای کلیدی بندر خرمشهر 32
2-3-10 مدیریت زیست محیطی صنعت اوراق کردن کشتی.. 34
2-3-11 بررسی صنعت بازیافت کشتیها 35
2-3-12 اقتصاد صنعت اوراقسازی.. 36
2-3-13 وضعیت قوانین و مقررات موجود در زمینه بازیافت کشتی در ایران. 36
2-3-14 ظرفیتهای بازیافت کشتی در کشور 39
2-3-15 نگاهی به کنوانسیون بینالمللی بازیافت کشتیها؛ پایان عمر مفید. 41
2-3-16 مروری بر قوانین اوراق و بازیافت کشتی؛ قوانین ناقص… 42
2-4 مطالعات خارجی.. 44
2-4-1 بازیافت کشتی ، به عنوان تقویت کننده اقتصاد. 44
2-4-2 توسعه شدید یاردهای اوراق کشتی در بنگلادش: تومور سرطانی محیطزیست ساحلی.. 44
2-4-3 تجزیه و تحلیل اقتصادسنجی بازار اوراق کشتی.. 45
2-4-4 بررسی بازیافت کشتی و ابزارآلات آن در خلیج مکزیک… 46
2-4-5 مرور آماری بازیافت کشتی.. 49
2-4-6 چشمانداز بازیافت کشتی در بنگلادش… 51
2-4-7 مسائل و چشماندازهای صنعت بازیافت کشتی در جهان در حال توسعه. 55
2-4-8 گزارشی از ظرفیت بازیافت کشتی (سبز) در ایالت متحده، کانادا و مکزیک… 58
2-4-9 وضعیت صنعت بازیافت کشتی در هند. 62
2-4-10 اوراقسازی در کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه. 64
2-4-11 نقش کشورهای صاحب پرچم بر روی اوراق کشتی.. 66
فصل سوم 67
3-1 مقدمه. 68
3-2 قلمرو مکانی و زمانی تحقیق.. 68
3-3 روش تحقیق.. 70
3-3-1 روش انجام تحقیق.. 70
3-3-2 مراحل انجام تحقیق.. 71
3-3-3 روش طوفان مغزی.. 72
3-3-4 فرایند تحلیل سلسله مراتبی یا روش AHP 75
3-3-5 اصول تحلیل سلسله مراتبی.. 76
3-3-6 مدلسازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی.. 77
3-3-7 مقایسه زوجی عناصر. 79
3-3-8 شرط معکوسی.. 80
3-3-9 الگوریتم AHP. 80
3-3-10 برآورد وزن عناصر. 80
3-3-11 برآورد وزن نهایی.. 82
3-3-12 محاسبه نرخ ناسازگاری.. 83
3-4 روش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 85
3-5 ابزار و روش تجزیه و تحلیل دادهها 85
3-6 روایی پرسشنامه. 86
3-7 قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار اندازهگیری.. 86
3-7-1 ضریب آلفای کرونباخ. 86
3-7-2 نرخ ناسازگاری.. 87
3-8 جامعه آماری و تعداد نمونه. 87
فصل چهارم 88
4-1 مقدمه. 89
4-2 مراحل انجام کار 89
4-2-1 تشکیل تیم طوفان مغزی.. 89
4-2-2 شناسایی معیارها در استقرار صنعت بازیافت کشتی (فاز اول پرسشنامه) 90
4-2-3 شناسایی و اولویتبندی مهمترین معیارها (فاز دوم پرسشنامه) 92
4-2-4 شناسایی مکانها جهت استقرار صنعت بازیافت کشتی.. 98
4-2- 5 ارائه مدل پژوهش… 102
4-2-6 مقایسات زوجی معیارها (فاز سوم پرسشنامه) 105
4-2-7 مقایسات زوجی گزینهها (فاز چهارم پرسشنامه) 108
4-3 بررسی فرضیهها 113
4-3-1 بررسی فرضیه اول. 113
4-3-2 بررسی فرضیه دوم. 115
4-3-3 بررسی فرضیه سوم. 116
فصل پنجم 118
5-1 مقدمه. 119
5-2 پاسخ به سوالات تحقیق.. 119
5-3 بحث و نتیجهگیری.. 122
5-4 پیشنهادات و راهکارها 124
5-5 محدودیت تحقیق.. 126
5-6 پیشنهادات جهت مطالعات آتی.. 126
فهرست مراجع 127
پیوست ها 133
1 مقدمه
بیشک پایداری و سوددهی هر صنعت تنها در صورتی محقق خواهد شد که سنگ بنای اولیه آن بر پایه مطالعات و بررسیهای کارشناسانه نهاده شود. گواه این موضوع سرمایه گذاریهای فراوانی است که در سالهای اخیر برای توسعه صنایع مختلف هزینه شده است، اما پس از گذشت سالها اهداف مورد نظر سرمایهگذاران را محقق ننموده است (سازمان بنادر و دریانوردی، 1389).
به طور کلی بررسیهای اولیه برای امکانسنجی توسعه شامل زمینههای مختلفی است که از مهمترین آنها میتوان به شناخت نیاز منطقه برای توسعه مورد نظر، موجودی منطقه از نظر زیرساختها و تسهیلات، پتانسیل محیط طبیعی برای پذیرش مد نظر و همچنین وضعیت تقاضا برای محصول تولیدی است. فراهم نمودن زمینه توسعه صنعت بازیافت کشتی بدون شناخت کافی از هر کدام از زمینههای فوق، قطعاً ریسک سرمایهگذاری در این صنعت را به شدت بالا خواهد برد (قطعنامه همایشهای دریایی، 1389).
امکانات و تسهیلات موجود حال حاضر کشور تا حد زیادی تسهیل کننده توسعه صنعت فوق است. از آنجایی که صنعت بازیافت کشتی به نوعی یک صنعت مادر محسوب میشود نیاز به سرمایهگذاری کلان در این بخش ضروری خواهد بود، در نتیجه بهرهگیری از صنایع دریایی موجود و سایتهای ساخت و تعمیر کشتی در کشور، کمک زیادی در کاهش این حجم سرمایهگذاری به همراه خواهد داشت (مقدم، 1391).
میزان نیاز داخلی و منطقهای به صنعت بازیافت کشتی نیز نقش فراوانی در چگونگی برنامهریزی برای توسعه این صنعت دارد. مسلماً نیاز فوق تعیین کننده میزان ورودی و خروجی فرایند بازیافت و نرخ سوددهی این صنعت است. به علاوه از طریق برآورد نیاز به صنعت بازیافت کشتی، ضرر و زیان وارد شده به اقتصاد ملی درنتیجه عدم توسعه این صنعت نیز مشخص میگردد (مقدم، 1391).
بررسی مطالعات انجام شده در خصوص صنعت بازیافت کشتی دید روشنی در خصوص تجارب گذشته و متدلوژی برنامهریزی برای توسعه این صنعت فراهم خواهد نمود. بزرگترین مزیت این بررسی برای کشور این است که از تکرار تجارب ناموفق این صنعت جلوگیری خواهد کرد و همچنین انتخاب بهترین روش توسعه را از طریق مقایسه این صنعت در کشورهای مختلف و استفاده از نظرات متخصصین این امر در سراسر دنیا امکانپذیر میکند (خوشاقبال، 1390).
با توجه به روند افزایش اهمیت موضوع ایجاد تسهیلات یاردهای بازیافت کشتی در داخل کشور از کمتر از ده سال قبل و بر اساس اقدامات و درخواستهای موردی برخی از شرکتهای دریایی برای راهاندازی سایت بازیافت کشتی در سواحل جنوب کشور، این موضوع از چندین جنبه قابل تامل و بررسی میباشد (خسروی و همکاران، 1393).
از میان انگیزه های مختلف پرداختن به صنعت مذکور، انگیزههای اقتصادی مهمترین عامل محرک برای سرمایه گذارن و فعالان صنعت دریایی محسوب میشود. تأمین بخشی از فولاد مورد نیاز کشور، ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، کاهش هزینههای نگهداری و خسارات ناشی از فعالیت و تردد ناوگان فرسوده و همچنین نوسازی ناوگان دریایی، از مهمترین انگیزههای دولتها برای توسعه صنعت بازیافت کشتی است (فرشادجم و همکاران، 1390).
1-2 بیان مساله
در تعریف کنوانسیونی، بازیافت کشتی به فعالیتی گفته میشود که شامل قطعه قطعه ساختن کامل و یا جزئی کشتی به منظور پردازش و یا استفاده مجدد از اجزاء و مواد آن باشد، که شامل سایر مراحل مربوط به آن مانند نگهداری و پردازش قطعات و مواد در محل نیز میگردد. این عمل از ریشهای تاریخی برخوردار است و پیشینه آن، به درازی عمر صنعت کشتیسازی است. اگر طول عمر شناورهای اقیانوسپیما را حداکثر 30 سال در نظر بگیریم، طبیعی است که پس از طی 3 دهه، به دلیل فرسودگی و کاهش ایمنی و کارایی، غیرقابل استفاده شوند. در این زمان دیگر درآمدهای حاصل از تردد کشتیها، پاسخگوی هزینههای جاریشان نخواهد بود. بنابراین مالکان تمایل زیادی به بازیافت کشتیهای خود نشان میدهند.
از فرایند بازیافت کشتیها، فرایندی که در محدودهای از دریا و خشکی انجام و باعث آلودگی در اکوسیستم ساحلی میشود، به عنوان معضل گریبانگیر مسائل اقتصادی، اجتماعی و ایمنی جوامع صنعتی و در حال توسعه نام برده میشود. معضلی که فشار آلودگی و قدرت تخریب زیست محیطی آن، اگر بر پایهی مدیریت زیست محیطی، مکان یابی صحیح ، جمعآوری، دفن و بازیافت اصولی مواد زاید خطرناک و ارزیابی زیست محیطی انجام شود، به حداقل ممکن کاهش مییابد. درک این موضوع که در این صنعت و صنایع مشابه دیگر، نقش نیروهای انسانی بسیار با ارزش و در حد سرمایههای ملی محسوب میشود. اهمیت توجه به مسائلی مانند: ایمنی، بهداشت، آموزش این سرمایهها که در واقع پایهی اصلی زیرساختهای توسعهی همه جانبهی صنایع دریایی هستند، بیش از پیش مشخص خواهد شد.
عمر سرویسدهی یک کشتی، به طور میانگین 25 تا 30 سال برآورد میشود که پس از آن، کشتی دیگر برای راهبری و ارائهی خدمات، ایمن نیست. 95% این کشتیهای غولپیکر از فولاد ساخته میشوند که در نتیجه اوراق کردن و بازیافت مواد تشکیل دهندهی آنها، کاملاً اقتصادی به نظر میرسند.
معمولاً کشتیها در پایان عمر کاری به حوضچههای اوراقسازی فرستاده میشوند. این صنعت در کشورهای در حال توسعه در کنار ایجاد اشتغال، منبعی برای تأمین فولاد مورد نیاز کارخانههای ذوب آهن محسوب میشود. غالبا فولاد به کار رفته در کشتیها برای بازیافت به کورههای ذوب آهن فرستاده میشود. با توجه به محدودیت منابع طبیعی این مساله نقش مهمی در برخی کشورهای ایفا میکند. فروش قطعات و ماشین آلات در بازارهای دست دوم، جنبه دیگری از بازار این صنعت را نمایش میدهد.
لذا با توجه به جذابیتهای این صنعت جهت توسعه صنایع داخلی، افزایش بازده اشتغالزایی برای نیروی کار داخلی، تأمین منابع اولیه صنایع فولاد و همچنین اینکه کشتیهای فرسوده در حال حاضر جهت بازیافت به کشورهای دیگر روانه میشوند و ارز را از کشور خارج میکنند یا اینکه شناورهایی با تناژ پایین در یاردهای ساخت و تعمیر کشتی به صورت قاچاق بازیافت میشوند و هیچگونه توجهی به مسائل محیطزیستی نمیگردد، محقق سعی بر بررسی و امکانسنجی استقرار صنعت بازیافت کشتی و چالشهای زیست محیطی آن در حوزه منطقه آزاد اروند دارد بدین معنا که بهترین مکان جهت استقرار صنعت بازیافت کشتی با برنامهریزی زیست محیطی که هیچ گونه آلودگی از آن ناشی نگردد در این حوزه معرفی گردد.
به دلیل اهمیت اقتصادی و پتانسیل بالای این صنعت، درطول سالیان اخیر مطالب مختلفی از سوی سازمان ها و دستگاه های ذیربط ارائه شده است. علاوه بر پژوهشهای اقتصادی، حقوقی و زیست محیطی که از سوی دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی صورت گرفته است، راهکارها و دستورالعملهای متعددی توسط سازمانهای مربوطه صادر شده است تا آنجا که این فعالیتها منجر به تصویب کنوانسیونهای هنگکنگ و بازل گردید.
مجاورت ایران با دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان و دسترسی به آبهای اقیانوسی، امکان کشتیرانی و فعالیت ناوگان دریایی و اقیانوسی را فراهم نموده است. فعالیتهای دریانوردی که از سابقهای چند هزار ساله در ایران برخوردار است فرصتهای بیشماری را برای این کشور ایجاد کرده است.
کشتیسازی و صنایع دریایی وابسته، فرصت ویژه و کمنظیر در فرایند توسعه و ارتباطات بین کشورها و قارهها ایجاد می کند که همه کشورهای جهان از آن برخوردار نیستند. صنعت کشتی و کشتیرانی دارای طول عمری مشخص در عرصه دریانوردی است. بدیهی است با افزایش طول عمر کشتیها هزینههای تردد، فعالیت و نگهداری آنها نیز افزایش یافته و توجیه اقتصادی فعالیت آنها را کاهش خواهد داد.
افزایش تعداد انواع کشتیها، شناورها و بارجهای تحت پرچم در کشور و افزایش طول عمر تعداد زیادی از آنها، به تدریج ادامه فعالیت آنها را با هزینههای سنگینی مانند بیمه، تعمیرات و نگهداری و همچنین افزایش ریسک و کاهش ایمنی مواجه نموده و از نظر اقتصادی و اصول ایمنی دریانوردی غیرقابل توجیه می کند. همچنین بر اساس قانون بیمه، اساساً شناورهای با طول عمر بالای 20 سال، با مشکل دریافت بیمه مواجه خواهند بود و علیرغم محدوده سنی از رده خارج شدن کشتیها همانطور که از قبل ذکر گردید، معمولاً بین 20 تا 30 سال است، استفاده از این کشتیها امکانپذیر نیست، از طرف دیگر کشتیهای غیرقابل استفاده به منظرهای ناخوشایند و منبعی برای تولید آلودگی در کنار سواحل تبدیل خواهند شد.
ایران با بیش از 1800 کیلومتر مرز ساحلی در امتداد خلیج فارس و دریای عمان و مالکیت یکی از بزرگترین ناوگانهای کشتیرانی در منطقه پتانسیل بالایی برای برخورداری از جنبههای اقتصادی صنعت اوراق و بازیافت کشتیهای ایرانی و حتی خارجی دارا میباشد. در حال حاضر به دلایل زیست محیطی، فقدان تکنولوژی علمی و دلایل دیگر، ایران دارای این صنعت نمیباشد و حتی کشتیهای ایرانی متعلق به ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش برای اوراق و بازیافت به کشورهای بنگلادش، پاکستان و هند فروخته میشوند. این امر علاوه بر عدم استفاده از این پتانسیل بالقوه به دلیل هزینههای اسکان و برگشت پرسنل کشتی به کشور، غالبا از طریق هوایی، هزینههایی برای شرکتهای کشتیرانی در بر دارد.
ایجاد بازار کار و بازیافت فولاد برای مصرف در صنایع داخلی میتواند امکان ایجاد این صنعت را با در نظر گرفتن استانداردهای بینالمللی در ایران امکانپذیر سازد.
در این پژوهش امکانسنجی تسهیلات بازیافت کشتیها با بررسی دقیق وضعیت امکانات و تجارب موجود دراین زمینه، نیاز کشور به توسعه این صنعت و همچنین مطالعات انجام شده، پایهای برای انجام طرحهای عملی این پژوهش فراهم میشود.
1-3 سابقه و ضرورت انجام تحقیق
نرخ رو به رشد عمر عملیاتی شناورها به ویژه کشتیهای تجاری چون تانکرهای فلهبر و کانتینرها و آمار روزافزون خروج آنها از چرخه حملونقل دریایی، نیاز به بازیافت و انهدام شناورها را دامن زده است. افزایش تعداد ناوگان خارج از رده ایران، کشتیها آسیب دیده در جریان جنگ ایران و عراق، بازار خوب محصولات اوراقی و نهایتاً افزایش سالانه تعداد کشتیهایی که بایستی اسکراپ شوند توجیه اقتصادی خوبی برای توسعه صنعت بازیافت کشتی در کشور فراهم میکند. از طرف دیگر توجه به وجود ظرفیتها و تجهیزات و زیرساختهای بسیار مناسب کشور در زمینههای مختلف کشتیسازی، تعمیرات و احداث و نصب سازههای دریایی و از طرفی حضور مجتمعهای کشتیسازی و صنایع فراساحل ایران به طور بالقوه میتواند پذیرای صنعت بازیافت کشتی باشد.
با توجه به افزایش تناژ کشتیهای کنوانسیونی و غیرکنوانسیونی متعلق به کشورمان بدیهی است، از رده خارج شدن این شناورها نیز باید بر اساس اصل ایمنسازی و سازگاری با محیطزیست انجام گیرد، زیرا شرایط جغرافیایی اروندرود که از مرداد ماه سال 1387، به عنوان منطقه ویژهی دریایی شناخته شده، از منظر اکولوژیکی از اهمیت بالایی برخوردار است.
ایمنی و سازگاری صنعت بازیافت با محیطزیست، باید در دستور کار قرار گیرد و با جدیت، بر بند بند آن صحه گذاشته شود. در توسعه این صنعت، تولیدکنندگان تجهیزات دریایی و صنایع کشتیسازی سهم زیادی دارند و مالکان شناورها نیز در آن نقش حساسی را ایفا میکنند. با عنایت به اینکه بازیافت کشتیها بدون هیچ گونه ضابطه و مقررات اجرایی در سواحل جنوبی کشورمان به طور محدود در حال انجام است و عملا هیچ گونه نظارتی بر نحوه عملکرد متصدیان این صنعت وجود ندارد و ابعاد سوء آن در بخش سلامت انسانی و محیطزیست کماکان مجهول مانده است و با توجه به اینکه سالانه برخی از کشتیهای اقیانوسپیمای تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران جهت بازیافت به کشورهای دیگر اعزام میشوند، لزوم ضابطهمند نمودن این صنعت از طریق تدوین قوانین و مقررات مورد نیاز و شناسایی مکانهایی برای ارائه آن، یک ضرورت به حساب میآید.
با توجه به افزایش تقاضای مصرف آهن و فولاد از یک سو، از سوی دیگر احتمال آلودگی ناشی از عمل یاد شده که تبعات زیست محیطی فراوانی دارد و نیز عدم رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در حین انجام کار، ض
دانلود فایل کامل این پایان نامه
- ۹۸/۰۳/۱۹